Bert van Marwijk hoort zeker niet bij bovenlaag van toptrainers

Hoe luidt precies de definitie van een toptrainer? Wie en wat verlenen een coach/oefenmeester deze status? Succes, nietwaar. Met als even logische keerzijde onvermijdelijk ontslag bij uitblijven van prestaties. Het overkwam zelfs Rinus Michels, toch een grote naam uit het verleden, bij FC Köln en Bayer Leverkusen in de tachtiger jaren. En dan nu, geheel volgens verwachting, Bert van Marwijk bij Hamburger SV.

De FIFA onderscheidde Michels als dé coach van de vorige eeuw. Vanuit AFC debuteerde hij in 1965 bij Ajax en gidste de club naar het tijdperk van het pure professionalisme. Met als hoogtepunt de Europa Cup in de zomer van 1971. Als supervisor betoverde hij met Oranje het WK van 1974 met het alom bewonderde totaalvoetbal. In 1988 begeleidde hij het Nederlands elftal naar de enige hoofdprijs tot op heden: Europees kampioen. Nog geen half jaar later stuurde Leverkusen hem weg, zoals dat vijf jaar eerder gebeurde in Keulen.

De faam en reputatie van Michels zullen eeuwig voortleven. Hij behoorde als trainer/coach onomstreden tot de buitencategorie. Zoals in eigen land nadien Johan Cruijff en Louis van Gaal. Immer een garantie voor glorie. Deze twee vertegenwoordigen toch de bovenlaag, echt een hoger niveau dan Guus Hiddink en Dick Advocaat. Zonder meer ook winnaars, maar van een minder kaliber in hun soort. De absolute grootheden van dit moment lopen buiten Nederland rond. Josep Guardiola bij Bayern München (al 46 duels op rij ongeslagen); José Mourinho bij Chelsea en de Spaanse bondscoach Vicente del Bosque. Plus een enkele Italiaan als Carlo Ancelotti. Het is dat Sir Alex Ferguson vorig jaar met pensioen ging, maar ook de Schot bewees in 27 jaar bij Manchester United afdoende zijn unieke brille en kwaliteiten.

In de Eredivisie is het lang en eindeloos zoeken naar (uitzonderlijke) toppers. Frank de Boer coachte Ajax al drie keer naar de landstitel en lijkt op weg naar een vierde schaal. Ronald Koeman reanimeerde Feyenoord en inspireerde het tot een schier ongelooflijke revival. Zowel bij Ajax als bij PSV noteerde hij in totaal drie kampioenschappen. Maar ook zij schreden nog niet de eregalerij binnen van de onverbiddelijke legendes. Als spits ontsteeg Marco van Basten zijn generatie, maar als trainer schijnt hij niet helemaal te deugen. De kenners bij Heerenveen uitten de nodige kritiek op zijn oefenstof en wijze van voorbereiden. De super-vedette van 1988 deelt die twijfels en handicap een beetje met Ruud Gullit. Ook meer een affiche en uithangbord voor een club dan een gerespecteerde en gewaardeerde trainer. Niettemin had de Friese club altijd Van Basten moeten proberen te behouden. Hij is nog volop in ontwikkeling en heeft meer promotionele waarde dan welke opvolger ook.

Dan Van Marwijk, allerminst een toptrainer. Met Feyenoord in 2002 winnaar van de UEFA Cup en op het WK van 2010 zilver met Nederland. Zeker niet slecht, maar als staat van dienst te scharrig om de buitenwereld te imponeren. Na de finale in Zuid-Afrika vertikte hij het Oranje op te frissen, met rampzalige gevolgen op het EK 2012. September vorig jaar holde hij bijkans juichend naar Hamburg, zonder zich serieus te verdiepen in de kracht of zwakte van het elftal en de eeuwige intriges binnen de leiding. Hij had al veel te lang moeten wachten op een interessante aanbieding en verkeek zich op de situatie bij HSV. En ging automatisch ten onder in een tamelijk kansloze missie van 143 dagen.

De degradatiekandidaat wisselde Van Marwijk in het weekeinde in voor Mirko Slomka. Hijzelf was wel zo slim om niet zelf op te stappen, want in dat geval had hij bijna drie miljoen euro (0,5 miljoen nog over dit seizoen en 2,4 miljoen voor volgend jaar) opgegeven. Gevarengeld, zo omschreef hijzelf deze gulle toegift. Makkelijk verdiend eigenlijk, met een vrij constante wanprestatie. Kijken of Slomka (ex-Hannover) het nog wel redt in het restant van dertien wedstrijden in Hamburg. In vijftien duels lukte het Van Marwijk niet HSV uit de neerwaartse spiraal te trekken. Dat lag wel degelijk ook voor een deel aan zijn eigen onvermogen. Bedenk daarbij dat hij al eens eerder, na tweeënhalf jaar, werd gewipt bij Borussia Dortmund…

LEX MULLER

Sportjournalist sinds mensenheugenis. Schrijft al sinds 1966 over voetbal. Bezocht WK's vanaf 1974. Werkte tot 1994 voor kranten, waaronder twintig jaar bij het Algemeen Dagblad. Switchte daarna naar de televisie, maar legt zich sinds 1 januari 2011 volledig toe op sport op internet.