Arveladze houdt het voor gezien

De actieve carrière van Shota Arveladze als voetballer zit er na dit seizoen definitief op. De Georgische aanvaller van het Spaanse Levante maakte zijn besluit vrijdag in Valencia bekend.

De 35-jarige oud-spits van onder meer Ajax en AZ kende een buitengewoon moeizaam laatste jaar bij de tweede club van de Oost-Spaanse kuststad. Waar hij zelf hoopte nog één jaar te vlammen in de Primera División, stond Arveladze bijna het gehele seizoen buitenspel met een blessure.

Arveladze arriveerde in 1997 bij Ajax, dat hem overnam van het Turkse Trabzonspor. Na vier jaar Amsterdam verhuisde naar Glasgow Rangers, om vier jaar later terug te keren in Nederland bij AZ. Nu houdt hij het na één jaar in Spanje definitief voor gezien.

Een voetballer met het ultieme talent, een jongetje overladen met de grootste trauma’s. Een speler met de meest onvoorspelbare acties, een man kampend met dwangneuroses. Een international die Engeland met hart en ziel heeft weten te verdedigen, een persoon van stemmingswisselingen, paniekaanvallen en depressies. Dat zijn de eigenschappen die Paul Gascoigne in een notendop. Wellicht de meest getalenteerde voetballer die Engeland ooit heeft gekend, maar altijd werd overschaduwd door zijn eigen problemen.

Opgroeiend in een arbeiderswijk in Gateshead was Gascoigne al op jonge leeftijd bezeten van voetbal, waar hij op zijn vierde begon met voetbal. Al op zeer jonge leeftijd werd duidelijk dat hij een aardig balletje kon trappen. Gazza zat echter vaak met zichzelf in de knoop. Op tienjarige leeftijd was hij getuige van het tragische ongeluk van Steven Spraggon, een goede vriend, toen hij werd geschept door een auto en korte tijd later overleed. Toen enkele maanden later zijn vader voor liefst acht maanden in het ziekenhuis lag vanwege een kwaadaardige hersentumor, was de kleine Gascoigne volledig van slag. Het bleek uiteindelijk de basis te zijn voor een turbulent leven, waar zijn passie voor voetbal vaak in de clinch raakte met vervelende trekjes.

Op dertienjarige leeftijd wordt het harde werken van Gascoigne op de plaatselijke velden beloond. Nadat eerdere stages bij Ipswich Town, Middlesbrough en Southampton op niets uitliepen, mocht hij zich scharen bij de jeugdopleiding van Newcastle United. De scholier moest naar de grauwe Noord-Engelse stad verhuizen en werd in een campus geplaatst, tezamen met andere talenten die zichzelf maar al te graag in de Engelse Premier League zouden zien spelen. Gascoigne deed waar hij goed in was en bleef zich schitterend ontwikkelen, tot in het hoogste jeugdteam van The Magpies. Als aanvoerder van die ploeg nam hij zijn medespelers op sleeptouw. Jack Charlton, toenmalig oefenmeester van Newcastle, zag brood in de jongeling, maar was keihard in zijn eisen. Gascoigne moest binnen twee weken afvallen om een contract te bemachtigen. Het was het begin van zijn obsessie om op gewicht te blijven. Mede door zijn vinger in zijn keel te steken kwam hij op het gewenste gewicht. Sindsdien lijdt Gascoigne aan boulimia.

Al snel werkte Gascoigne zich op tot vaste basiskracht van The Magpies en wist hij zich in de kijker te spelen bij verschillende andere clubs. Ook in de late jaren tachtig was Newcastle een middenmoter, iets waar Gazza geen genoegen mee nam. De middenvelder zette zijn vraagtekens bij zijn werkgever, toen topspeler Chris Waddle van de hand werd gedaan. Sir Alex Ferguson zag in Gascoigne de ijzervreter die Manchester United kon gebruiken en leek in 1988 tot een akkoord met hem te komen. Hij koos echter voor Tottenham Hotspur, waar hij zich onder Terry Venables definitief wist te ontwikkelen tot een voetballer van wereldklasse. Zijn aanvallende drang werd gecombineerd met keihard, soms roekeloos verdedigingswerk, iets wat hem tot een zeldzame voetballer maakte. Als een van de meest gewaardeerde voetballers in Engeland begon de roem voor Gascoigne, iets waar hij totaal niet voor gemaakt was. De druk van presteren bleek voor de gezette middenvelder teveel. Stemmingswisselingen, paniekaanvallen en depressies volgden. Hij zette het op een zuipen, sloeg zijn vrouw regelmatig en kon dagenlang huilen na een nederlaag op het voetbalveld. Middelen als alcohol, amfetaminen en slaappillen waren voor hem de enige manier om zijn carrière op de rails te houden. Om het nog lastiger te maken kreeg Gascoigne ook te kampen met steeds meer blessureleed, mede vanwege zijn harde spel. Een charge van hem tijdens de verloren FA Cup-finale van 1991 tegen Nottingham Forrest zorgde ervoor dat hij zijn eigen kruisband kapot maakte, waardoor hij het seizoen daarop geen wedstrijd kon spelen. De drang om zijn zorgen te vergeten door te drinken werd alsmaar groter en het nachtleven van Londen was Gascoigne’s tweede thuis.



Als volwaardig Engels international verkoos Gascoigne vervolgens de Italiaanse Serie A boven de vaderlandse Premier League. Lazio betaalde ruim 5,5 miljoen pond voor de middenvelder, destijds een astronomisch bedrag voor een speler. Met hoge verwachtingen werd De Blonde Maradona binnengehaald, maar hij vond het moeilijk om in Rome te aarden. Het blessurespook rondom zijn persoon speelde hem grote parten om zich definitief te vestigen in Zuid-Europa. Zo was een gebroken been de reden dat hij het seizoen 1994-1995 vrijwel in zijn geheel moest missen. In drie seizoenen kwam hij tot slechts 47 wedstrijden voor de Romeinen. De supportersschare sloot Gascoigne echter in de armen vanwege zijn no-nonsense mentaliteit en zijn overvloedige talent. Na dat seizoen wist hij zich bij Glasgow Rangers weer te herpakken en werd zijn interlandcarrière een nieuw leven ingeblazen. Tot in de aanloop naar het WK van 1998. Een week voor de bekendmaking van de definitieve selectie voor het toernooi in Frankrijk doken er foto’s van Gascoigne in beschonken toestand op. Het was voor de toenmalige bondscoach Glenn Hoddle een goede reden om hem buiten de selectie te laten. De 57-voudig international werd witheet toen hij het nieuws hoorde en sloeg de hotelkamer van zijn trainer kort en klein. Sindsdien speelde hij geen interland meer voor de nationale trots.

Vanaf dat moment gaat het alleen nog maar decrescendo met de carrière van Gazza. Hij voetbalt nog vijf seizoenen voor Middlesbrough en Everton op het hoogte Engelse niveau, maar vele blessures beletten hem van het spelen van een volledige jaargang. In 2003 kiest Gascoigne ervoor om als speler-coach aan de slag te gaan in China, maar aldaar werd hij verzocht om naar een ontwenningskliniek te vertrekken in de Verenigde Staten. Zijn alcoholproblemen begonnen grootse vormen aan te nemen, waardoor hij zelfs als een gevaar werd bestempeld voor zijn omgeving en zichzelf. Het bleek het einde van zijn lopende carrière als voetballer, waarna het voor menig oud-voetballer het lastige gedeelte van het leven begint, het leven buiten het voetbal.

Als trainer hoopte Gascoigne nog dicht bij het vertrouwde voetbal te blijven, maar tot nu toe liep ieder baantje uit op een fiasco. Zo verliet hij de nietige Engelse ploeg Kettering Town na ruim een maand, nadat het bestuur van de club vond dat iemand met dergelijke alcoholproblemen niet voor de groep kon gaan staan. Hetzelfde overkwam hem een aantal maanden daarvoor, toen hij werkte voor het Portugese Algarve United. Aan een ware voetbaljob kwam hij niet meer, maar dat betekende niet dat Gascoigne niet meer in de spotlights staat. Integendeel zelfs. Hij is al meerdere malen gearresteerd wegens agressief gedrag en openlijke geweldpleging, vooral vanwege zijn hevige alcoholprobleem. Zo werd hij een aantal maanden terug de toegang ontzegd door een vliegmaatschappij, toen hij in beschonk