‘Als je Klaassen en Gravenberch door elkaar doet, kom je bij hem uit'

Een flink aantal Oranje-internationals is zonder blessures zeker van een uitnodiging voor het naderende EK, maar er is ook een groep die in spanning zal afwachten of er deze maand een telefoontje komt van Frank de Boer. Voetbalzone helpt hem en de overige zeventien miljoen bondscoaches een handje door in te zoomen op die laatste categorie. In de derde aflevering gaat de aandacht uit naar Jerdy Schouten, die zich in mum van tijd vanuit de Keuken Kampioen Divisie heeft opgewerkt tot vaste waarde in de Serie A.

Door Chris Meijer

De eerste ontmoeting tussen Adrie Poldervaart en Jerdy Schouten gaat al heel lang terug, naar de tijd dat de nu 24-jarige middenvelder nog een klein ventje was. “Ik moet even denken hoe het ook alweer zat. De broer van een vriendinnetje van mijn dochter is zijn beste vriend. Dus hij is op jonge leeftijd al bij mij thuis geweest. Toen wisten we natuurlijk nog niet dat ik ooit zijn trainer zou worden”, brengt Poldervaart in herinnering. Hun (voetbal)levens kennen nogal wat parallellen. Ze komen allebei uit Hellevoetsluis, een vestingstad ten zuiden van Rotterdam. Ze hebben allebei een verleden bij de amateurclubs Nieuwenhoorn en Spijkenisse. En toevalligerwijs kruisten hun paden in 2018 weer bij Excelsior, waar een klik ontstond die ervoor zorgt dat ze tegenwoordig nog regelmatig contact hebben. “Ik wist dat hij goed kon voetballen, maar ik heb hem nooit echt zien spelen in de jeugd. Toen hij naar ADO vertrok, ben ik hem uit het oog verloren. Ja, zijn naam viel weleens. Maar verder kende ik hem niet echt.”

Schouten kwam al op elfjarige leeftijd in de jeugdopleiding van ADO Den Haag terecht. “Een heel goede speler, dat kon je toen ook al zien. Ik heb niet heel lang met hem samengespeeld. Er leiden meer wegen naar Rome, voor hem heeft het goed uitgepakt. Daar kan ik alleen met trots naar kijken. Ik heb bij ADO met spelers gespeeld die écht geweldige talenten waren. Tja, die hebben het uiteindelijk niet gered en zie ik nu ergens anders omhoog krabbelen. Lance Duijvestijn, bijvoorbeeld. Zo zijn er nog meer van wie ik dacht dat ze bij ADO wel het eerste zouden halen, maar uiteindelijk de kans niet hebben gekregen”, vertelt Hennos Asmelash, die in de Onder-19 kort met Schouten speelde. Schouten kwam uiteindelijk niet verder dan 26 speelminuten in de hoofdmacht van ADO, verspreid over 3 wedstrijden. Toch is dat niet de reden geweest dat hij in de zomer van 2017 naar Telstar vertrok.

“Het was zo dat zowel Rody de Boer als Jerdy Schouten geen contract bij ADO kreeg omdat Wang de geldkraan had dichtgedraaid. Ze mochten niemand een contract aanbieden en daar heb ik gebruik van gemaakt”, legt Piet Buter, destijds technisch directeur bij Telstar, uit. Hij had De Boer al eens gezien bij Oranje Onder-20. “Dat was werelds, die wilde ik graag hebben.” De Boer en Schouten hadden dezelfde zaakwaarnemer, waardoor Buter ook de op dat moment twintigjarige middenvelder getipt kreeg. “Het is niet zo dat ik Jerdy ontdekt heb, want de tip kwam bij de zaakwaarnemer vandaan. Ik kende hem wel, ik had hem één keer zien spelen bij Jong ADO. Ik ben beelden gaan opzoeken, er was maar een kwartier aan beelden van hem. Van een bekerwedstrijd tegen Feyenoord, in de regen verloren ze met 5-1. Hij mocht twintig minuten invallen. Dat was een beetje waar ik het mee moest doen.”

Buter zag op die beelden dat Schouten heel erg goed kon voetballen, maar was nog niet direct volledig overtuigd. Tussen 2015 en 2016 had Schouten anderhalf jaar aan de kant gestaan door een zogenaamd compartimentsyndroom, een hele zeldzame aandoening. “Je spieren in je onderbenen zitten in vier omhulsels. Bij mij zaten deze te strak en moesten dus alle vier worden open gebroken”, zo legde Schouten zijn blessure uit aan Haaglanden Voetbal. “Hij heeft daardoor een wat trage start gehad”, zegt Buter. In eerste instantie sloot Schouten tijdens de voorbereiding op amateurbasis aan bij Telstar. “We hebben hem eind juli met terugwerkende kracht een contract met een optie voor nog een seizoen gegeven, zo moet je het zien. Hij liet onmiddellijk zien dat hij over bovengemiddelde kwaliteiten beschikte. Bij Jerdy had iedereen na twee of drie weken wel door dat er meer in zat dan een gemiddelde Telstar-speler. Hij moest nog veel leren, daar gaat het niet om.”

De gedachten van Buter gaan terug naar 20 september 2017. Telstar verloor die dag op Sportpark De Boekhorst in de eerste ronde van de TOTO KNVB Beker met 4-1 van VVSB en Schouten werd na een helft al gewisseld. “Hij zat helemaal in zak en as. Die klappen moet hij ook krijgen, daar wordt hij beter van. Het was soms een beetje afzien, Telstar is geen luxeclub.” Waar Schouten bij Telstar het liefst als aanvallende middenvelder wilde spelen, gebruikte trainer Mike Snoei hem liever in een meer controlerende rol. “Hij is een beetje een allroundmiddenvelder, hij heeft inzicht, techniek, lengte en kracht. Als ik een rapport zou opmaken, zou ik schrijven: he reads the game very well. Hij snapt precies wat een tegenstander gaat doen. Het enige is dat hij te weinig scoort. Ik ken zijn aantal assists niet uit mijn hoofd, dat zal ook ongetwijfeld omhoog kunnen.”

Het was bij Telstar al snel duidelijk dat Schouten al na één seizoen zou vertrekken. “We hebben die optie in zijn contract héél snel gelicht. Ja, het was duidelijk dat we hem snel kwijt zouden raken. Dat is ook helemaal niet erg. We hebben hem transfervrij opgehaald en voor 200.000 euro en een doorverkooppercentage verkocht. Dat was voor een speler die net kwam kijken best prima”, knikt Buter. Schouten koos voor de relatief bescheiden overstap naar Excelsior, waar Poldervaart die zomer werd aangesteld als hoofdtrainer. “Ze waren er al mee bezig voor ik werd aangetrokken als trainer van Excelsior”, zegt Poldervaart, die tegenwoordig als assistent van Danny Buijs werkzaam is bij FC Groningen. “Ferry (de Haan, red.) zei: ‘We hebben Jerdy Schouten aangetrokken’. Daar was ik toen wel blij mee. Hij heeft zich dermate ontwikkeld dat ik daar alleen maar blijer van werd.”

“Hij was gelijk aanwezig, sterk en heel comfortabel aan de bal en legde risico in zijn spel. Daarnaast vroeg hij heel veel van zichzelf. Alles dat hij tot op heden bereikt heeft, is op basis van wat hij heeft geïnvesteerd in zichzelf. Als je iemand zoekt met een goede mindset, is hij het wel. In alle data die ik van hem binnenkreeg, zat hij altijd in het rood. Of in de top. Dat kon twee dingen betekenen: of hij kan het niveau niet aan, waardoor zijn hartslag dermate hoog is dat hij steeds in het rood komt. Of hij vraagt zoveel van zijn lichaam omdat hij wil presteren en het maximale eruit perst. Ik denk dat laatste”, blikt Poldervaart terug. Schouten veroverde richting het einde van de voorbereiding een basisplaats in zijn elftal, rechts op het middenveld. ‘Eerder een zes dan een acht’, in de woorden van Poldervaart. “Vanaf dat moment is hij er niet meer uit geweest. Hij moest zich nog wel ontwikkelen. We kunnen lang of kort praten, maar het is natuurlijk anders dan de Eerste Divisie. Dat is snel gelukt en vooral zijn voetballende vermogen viel op, dat was belangrijk. Op een gegeven moment ging het zo goed dat hij ook door intercepties en gewonnen duels begon op te vallen. Toen werd het plaatje compleet.”

Excelsior won dat seizoen kort na de winterstop met 2-1 van Feyenoord. Schouten speelde die dag fantastisch, zo vertelt Poldervaart. “Dan wordt in de media heel snel de link gelegd: waarom gaat hij niet naar Feyenoord? Noem maar op. Hij kreeg veel aandacht en dan gaat het heel snel.” Feyenoord meldde zich echter nooit bij Schouten. Hij sprak wél met FC Groningen, de huidige werkgever van Poldervaart. “Maar hij kon een mooie transfer naar Bologna maken, daarna is het snel gegaan. Je moet niet vergeten dat wanneer je van Excelsior naar Feyenoord zou gaan, je in een hele andere wereld terechtkomt. Van de kleinste naar een van de grootste clubs in de Eredivisie. Er wordt verwacht dat je er direct staat en als je bij wijze van spreken verliest, is iedereen in rep en roer. Dat is nog wel even anders dan wanneer je van Excelsior naar Bologna gaat. Bologna is qua statuur een kleinere club dan Feyenoord. In ieder geval in Nederland. Zoals hij zich nu manifesteert had Feyenoord hem goed kunnen gebruiken, maar dat had je destijds niet geweten. Dat doet niks af aan dat Bologna een fantastische stap voor hem is geweest. Dat hij zich daar zo snel zou aanpassen, had ik niet verwacht.”

“We waren hier wel nieuwsgierig toen Schouten werd vastgelegd”, vertelt Leonardo Bosello, die als verslaggever van de regionale omroep MadeinBO Bologna op de voet volgt. Schouten begon in Bologna met een blessure aan zijn knie, die hem zes weken aan de kant hield. “Toen hij terugkeerde, heeft hij eigenlijk onmiddellijk zijn plek veroverd. Dit seizoen is hij vanaf het begin een onbetwiste basisspeler geweest. Hij is fundamenteel voor het spel van Bologna, want de opbouw begint bij hem. Soms oogt hij nog wat houterig en wat wisselvallig, ook al is hij een enorm intelligente speler.” Schouten blinkt dit seizoen uit op het gebied van dribbels en balheroveringen. Al bij Excelsior werd zijn spel voorzichtig vergeleken met dat van Frenkie de Jong, iets dat hij overigens heeft doorgetrokken bij Bologna. Ploeggenoot Mitchell Dijks noemde Schouten tegenover De Telegraaf gekscherend ‘onze Frenkie-bolognese’.

“Bij Bologna trekt hij de opbouw naar zich toe. Ik heb een rapport gezien van onze scout in Italië. Nou, dat was lovend”, zegt Buter, die als scout werkzaam is voor het Engelse Southampton. “Frenkie heeft one touch: alle mensen moeten de bal een keer aannemen, drie keer om zich heen kijken en kunnen dan spelen. Als je dat gelijk doet... Wat dat betreft is Jerdy hetzelfde als Frenkie de Jong, alleen doet Frenkie het veel sneller. Mensen onderschatten hoe snel Frenkie is, hij was in de selectie van Ajax veruit de snelste. Ik denk dat hij bij Barcelona ook de snelste is. Ik wil hem best vergelijken met Frenkie, want hij heeft ook het inzicht, de one touch en de techniek. Maar niet de snelheid, hij schakelt nog net niet zo snel om. Dat is het verschil.”

Poldervaart is minder happig op de vergelijking met Frenkie de Jong. “Daar zijn jullie als media heel goed in. Als iemand twee lange ballen geeft, is hij meteen Ronald Koeman. Als iemand naar binnen dribbelt en een bal in de kruising schiet, is het Messi of Robben. Dan als er even niet wordt gepresteerd, zeggen ze meteen: ‘Is hij nog wel goed genoeg voor dit niveau?’ Frenkie de Jong is Frenkie de Jong en die heeft het ook al wel een leveltje hoger laten zien. Ik begrijp de vergelijking, maar ik vind dat je daarmee moet oppassen”, stelt hij. “Van sommige dingen die ik Jerdy zie doen, denk ik wel: poeh, dat doet hij wel met gemak. Soms geef ik hem aan dat ik verwacht dat hij meer aan de bal komt. Dan legt hij uit dat het zijn taak is om de man uit te schakelen. Of hij wordt overgeslagen in de aanvalsopzet. Oké, dan weet ik waarom. We hebben nog regelmatig contact. Als hij in Hellevoetsluis komt, belt hij op en zegt hij: ‘Train, zullen we even een bakkie doen?’ Of regelmatig via de app, als ik weer wat lees. Andersom ook, hij houdt Groningen ook in de gaten.”

Dat Schouten dit seizoen indruk maakt bij Bologna, lijkt niet onopgemerkt te zijn gebleven. In het geruchtencircuit werd zijn naam bijvoorbeeld in verband gebracht met Napoli. Bosello denkt echter dat een dergelijke stap misschien nog te vroeg is voor Schouten: “Daar is hij nog niet klaar voor, denk ik. Je moet ook niet vergeten dat de meeste geruchten in Italië niet op waarheid gebaseerd zijn. Als een club voorzichtig zijn mogelijkheden verkent, wordt er al gesproken van onderhandelingen in een vergevorderd stadium.” Bondscoach Frank de Boer liet al meerdere keren doorschemeren dat Schouten ‘nadrukkelijk gevolgd’ wordt. Komt het EK van komende zomer dan nog net te vroeg?

“Nee hoor, hij kan zeker de concurrentie in Oranje aan. Hij heeft een beetje van alles. Als je Klaassen en Gravenberch door elkaar doet, kom je bij hem uit. Hij is verdedigend wat sterker dan die beide spelers. Alleen aanvallend... Klaassen en Gravenberch maken allebei meer goals. En laten we eerlijk zijn: als je niet bij Ajax hebt gespeeld, heb je bij Frank de Boer een probleem. Dat is gewoon zo. Hij is erg Ajax-georiënteerd”, antwoordt Buter. Poldervaart vindt het niet aan hem om een oordeel te vellen over een eventuele uitverkiezing van Schouten voor Oranje. “Moet ik dan gaan zeggen dat Frank de Boer hem moet selecteren? Nee, dat vind ik een overbodige vraag. Je hebt nog Marten de Roon, Frenkie de Jong, Georginio Wijnaldum: nou, ik geloof niet dat ik dan ga zeggen dat ik het niet snap dat Frank de Boer hem niet meeneemt.” Na een korte stilte: “Maar áls hij daar zou komen, zou dat natuurlijk fantastisch zijn.”

Aflevering 1: ‘Veltman is een goede kandidaat om beste aankoop van het jaar te worden’
Aflevering 2: ‘Als Bakker dat aan zijn spel weet toe te voegen, kan hij echt heel ver komen’