‘Als dit nu een garantie was, hadden ze me al bij Barcelona moeten nemen’

TOP Oss stond jarenlang te boek als het ‘lelijke eendje van het betaald voetbal’, maar lijkt vorig seizoen in het succesvolste jaar uit de clubhistorie definitief te hebben afgerekend met dat predicaat. De Brabantse club timmert de afgelopen jaren behoorlijk aan de weg, ondanks dat de sportieve prestaties deze jaargang een beetje tegenvallen. Een van de architecten van het succes is algemeen annex technisch directeur Peter Bijvelds, die door zijn uitstekende zaken op de transfermarkt inmiddels liefkozend de ‘Wizard of Oss’ wordt genoemd.

Door Chris Meijer

Met de telefoon in de hand schuifelt Bijvelds de grote vergaderzaal in de catacomben van het Frans Heesenstadion binnen. De 54-jarige Brabander excuseert zich lachend voor het laatste berichtje dat hij voor het gesprek nog even moet versturen. Het zijn de laatste dagen van de winterse transferwindow, doorgaans niet bepaald de week waarin Bijvelds ruim in zijn tijd zit. “Maar ja”, zucht Bijvelds als hij zijn telefoon in de vliegtuigstand aan de kant heeft gelegd, “dan kan je de hele week niks afspreken en dat schiet ook niet op. In deze weken kan er zomaar iets gebeuren waarvan je niet kan zeggen: ‘Oh, dat doe ik morgen wel’. Ik maak steeds minder afspraken in zo’n week. Al moet je op sommige momenten ook gas terugnemen, je kan er toch niet continu mee aan de slag. Je moet het soms overdenken. Soms is er ook niks. Maar het kan snel gaan.” Op het verlanglijstje van de algemeen annex technisch directeur prijken nog een verdediger en twee aanvallers, wat uiteindelijk heeft geresulteerd in de komst van Kenny van de Weg, Dennis van der Heijden en Samet Bulut. Het valt niet los te zien van de enigszins teleurstellende eerste seizoenshelft die TOP Oss beleefde.

Vorig seizoen was TOP Oss nog de absolute verrassing van het seizoen. De Brabanders eindigden op de zesde plaats in de Keuken Kampioen Divisie, wat voorlopig de beste prestatie in de clubgeschiedenis is. Smaakmakers Bryan Smeets (Sparta Rotterdam), Ragnar Oratmangoen (SC Cambuur), Hüseyin Dogan en Nick Olij (allebei NAC Breda) verdienden een persoonlijke promotie, waardoor Bijvelds en trainer Klaas Wels voorafgaand aan dit seizoen weer opnieuw konden beginnen. “Daarin verschillen wij van geen enkele andere club in Nederland. Alleen raken wij onze spelers kwijt aan Sparta, NAC Breda en Cambuur. Ajax raakt ze kwijt aan Barcelona of Manchester City”, klinkt het nuchter. Toch beaamt Bijvelds dat de huidige achttiende plek in de Keuken Kampioen Divisie teleurstellend is. “Wij hebben afgelopen zomer binnen onze mogelijkheden het maximale gerealiseerd, maar we moeten wel concluderen dat het nu niet genoeg is. Dat is een geweldige sportieve uitdaging. Je hebt ‘m liever niet, zo eerlijk moeten we ook zijn. Dat triggert me wel, want ik vind dat wij de kwaliteiten hebben om eruit te halen wat er inzit. Dat lukt dit seizoen niet helemaal. Of we zitten wel aan het plafond van ons vermogen, al denken we dat niet. Of het lukt ons nu simpelweg niet om het plafond van ons vermogen te halen. Oké, dan moet je een grote kerel zijn en continu daarmee aan de slag om het te verbeteren. Niet miepen, niet zeveren, maar alles op alles zetten om aan het einde van het seizoen te kunnen zeggen: ‘We zijn toch zo dichtbij ons plafond gekomen als mogelijk was’.”

Van een dergelijke situatie ligt Bijvelds inmiddels niet meer wakker. Ondanks dat hij ‘pas’ een kleine tien jaar full-time in het profvoetbal aanwezig is, voelt hij zich gepokt en gemazeld in het wereldje. “Ik zeg weleens gekscherend dat ik voetbal heb gestudeerd. Dat meen ik echt, ik heb alles binnen het voetbal gedaan en heb in mijn hoofd eigenlijk altijd profvoetbal gespeeld. Ik heb op hoog niveau gevoetbald en gefloten, ben bestuurder geweest. Omdat ik idolaat ben van het spelletje.” Zelf speelde hij jarenlang in de Hoofdklasse voor Blauw-Geel’38 uit Veghel, waar hij tevens hoofd jeugdopleidingen en betrokken bij het technische beleid was. Naast wat op dat moment nog zijn hobby was, had Bijvelds met HOBIJ een internationaal uitzending- en detacheringsbureau. In 2013 verkocht hij zijn belangen in het bedrijf, wat hem de financiële mogelijkheden gaf om van zijn hobby zijn full-timejob te maken. Na eerst nog bij FC Den Bosch te hebben gewerkt, trad Bijvelds in het voorjaar van 2014 aan als algemeen én technisch directeur bij TOP Oss.

De situatie bij TOP Oss was een kleine zes jaar geleden aanmerkelijk anders. De club was op dat moment net teruggekeerd van een kortstondig verblijf in de Topklasse en het knusse, maar niet buitengewoon populaire stadion werd nog gerenoveerd. Inmiddels zijn er bij het Frans Heesenstadion ook een hotel, sporthal, fitnesscentrum en zwembad te vinden, terwijl de inkomstenbegroting van TOP Oss onder het bewind van Bijvelds is gestegen van 1,37 miljoen euro naar 1,95 miljoen euro. De afgelopen 6 jaar werd 2 keer de play-offs gehaald, wat in schril contrast staat met de 3 keer in de voorgaande 25 jaar. Bovendien harkte de Brabantse club onder diens leiding een kleine miljoen binnen met de verkoop van onder meer Kevin van Veen (Scunthorpe United), Luuk Koopmans (PSV), Cihat Celik (Gaziantep FK), Justin Mathieu (SC Cambuur), Tom Boere (FC Twente) en Bryan Smeets (Sparta Rotterdam). “Dat zijn inderdaad feiten”, glimlacht Bijvelds. “Er is me één ding tegengevallen: ik was in het bedrijfsleven gewend om met gemak zwarte cijfers te schrijven, met gemak winst te behalen. Dat is in de voetbalwereld wel even anders, tot op de dag van vandaag kan ik dat moeilijk verkroppen. Het is een heel moeilijk omkeerbaar gegeven, om een club op Eerste Divisie-niveau winstgevend dan wel niet verlieslatend te laten zijn zonder de inkomsten uit transfers. De voetbalwereld kan je nergens mee vergelijken. Ik vind het fantastisch dat ik er bijhoor, ik ga elke dag met plezier naar mijn werk. Ik heb mijn hart gevolgd, hier heb ik voor gekozen.”

Bijvelds heeft in Oss een voor de voetbalwereld onderscheidende manier van werken gecreëerd, die naar eigen zeggen gestoeld is op positiviteit. “Ik ben mijn broer en moeder al heel vroeg kwijtgeraakt aan de ziekte kanker. Mijn moeder heeft 45 mogen worden, mijn broer zelfs maar 7. Toen heb ik me voorgenomen dat ik alleen nog maar bij omgevingen wilde horen die vanuit een positieve insteek het beste in zich naar boven willen halen. Dat was hier vorig jaar zo, dat was het jaar ervoor zo en dat is nu nog steeds zo. Er is niks in veranderd, alleen je hebt ook te maken met tegenstanders en omstandigheden. Als dit nu een garantie was om succesvol te zijn, hadden ze me al bij Barcelona moeten nemen. Want dan hadden we alles gewonnen”, legt hij uit, terwijl zijn mondhoeken omhoog krullen. Bijvelds, een makkelijke en vlotte prater, verheft zijn stem: “In de voetbalwereld is het moeilijk om positief te zijn. Je hoort ook vaak: ‘Het team functioneert niet, want ze geven elkaar onvoldoende op hun flikker’. Ik vind het interessanter als een team elkaar weet op te zwepen tot grote hoogtes. Een trainer die langs de kant ‘Kom op!’ roept, vinden we allemaal een idioot. Een trainer die heel erg kwaad wordt, vinden we dan wél goed. Voor mij is het precies hetzelfde en ik heb nog liever het eerste.”

“De manier hoe je tot besluiten komt, is in de voetbalwereld soms ook vrij dubieus. Je denkt weleens: hoe is het in godsnaam mogelijk dat er op deze manier iets besloten wordt? Wij denken dat we daar redelijk uniek in zijn. Als ik met vijf mensen aan tafel zit, wil ik dat we elkaars rol overnemen. Dus dat betekent dat als ik aan tafel zit met de fysiotherapeut, ik me in hem verplaats. Het belangrijkste daarin is wel dat ik achteraf weet dat ik geen fysiotherapeut ben. In de voetbalwereld gaat het vaak zo: ‘Hij is de trainer, dus hij heeft dáár verstand van. Hij is de fysio, dus hij heeft weer dáár verstand van’. Ik geloof niet dat je op die manier tot goede besluiten kan komen. Ik geloof in besluiten nemen vanuit kracht. Heel veel besluiten worden genomen vanuit onvrede of zwakte. Of het gevoel dat er zwakte bestaat. Dan zie je negatieve maatregelen om een negatieve situatie om te draaien. Daar geloof ik niet in”, gaat Bijvelds verder. Hij haalde afgelopen jaren de nodige spelers, met zoals hij het zelf noemt, een ‘deukje’ naar Oss, die uiteindelijk volledig wisten op te bloeien en vervolgens een mooie persoonlijke promotie maakten. Naast de eerder genoemde spelers met wie behoorlijk wat geld werd verdiend, maakten onder meer Johnatan Opoku (VVV-Venlo), Istvan Bakx, Richard van der Venne (allebei Go Ahead Eagles), Ryan Sanusi (Sparta), Xavier Mous (SC Cambuur) en Dogan (NAC) een stap omhoog.

“We kijken vaak in die categorie, daar zitten hele interessante spelers tussen. Anders hadden we dit niet bereikt. Daarin zijn we niet uniek, alleen werken we op een ander niveau. Ajax en PSV halen ook niet Lionel Messi en Cristiano Ronaldo binnen, maar spelers uit een categorie daaronder. Misschien hebben die spelers geen deukje opgelopen, maar ze zijn nog niet absolute top. Dat moeten ze daar nog gaan worden. Neem Dusan Tadic, die haalde net niet de absolute top bij Southampton. Ajax heeft met hem de absolute top gehaald. Zoals wij met Smeets onze absolute top hebben gehaald. Dat is top, dan heb je een knappe aankoop gedaan.” De afgelopen jaren kwamen verschillende spelers via persoonlijke relaties bij TOP Oss terecht. Zo kwam het contact met Cas Peters tot stand op de bruiloft van Lion Kaak, terwijl diezelfde Kaak op een terras in Doetinchem op het idee kwam om Bijvelds en Smeets met elkaar in contact te brengen. “Voor een club als TOP Oss, die de jeugdopleiding heeft uitbesteed en met name bestaat uit een eerste elftal, is scouting relatief onbelangrijk. Netwerk, tipgevers en relaties zijn enorm belangrijk. Want Cas Peters kende iedereen, ik had geen scout nodig om naar hem te gaan kijken. Door een netwerk en onze manier van werken komen ze hier naartoe, omdat ze spelers kennen. Ik vind het amateuristisch om met negen scouts voor de zoveelste keer bij een wedstrijd te gaan zitten en dan tot een conclusie te komen die ik allang weet. Als ik zeg dat ik scouting niet belangrijk is, geldt dat voor hier. Niet dat iedereen straks gaat denken dat ik scouting onbelangrijk vind. Nee, dat hangt er vanaf.”

Over het algemeen moet Bijvelds ook zakendoen met een lege portemonnee, wat hem extra afhankelijk maakt van persoonlijke relaties. Hij noemt die manier van handelen op de transfermarkt ‘in principe het makkelijkste dat er is’. “Ik heb het niet, dus ik kan bepaalde keuzes niet maken. Uiteindelijk moet je roeien met de riemen die je hebt. Dat is belangrijk, maar daarin zit mijn persoonlijke kracht én zwakte. Ik haal er uit wat er inzit. Maar soms moet je om iets in gang te zetten niet roeien met de riemen die je hebt. Dat is niet mijn grootste kracht, ik doe het met hetgeen wat ik heb. Natuurlijk wil ik meer geld, meer budget, groeien en naar de Eredivisie met deze club. Maar dat doe ik met de mogelijkheden die mij geboden worden”, lacht Bijvelds. Hij benadrukt overigens dat hij in zijn functie niet alleen verantwoordelijk is voor het aankopen van spelers. Bijvelds stelt dat een technisch directeur tevens verantwoordelijk is voor ‘het gedrag en de cultuur’ binnen de selectie.

“Wat ik heel belangrijk vind: uiteindelijk is de voetballer onderdeel van de mens. Het gaat erom dat we de mens richting zijn plafond brengen. Daar is de voetbalwereld niet zo goed in, er lopen veel mensen rond die daar niet zoveel kaas van gegeten hebben en daar niet zo mee bezig zijn. Het draait voor hen alleen maar om het linker- en rechterbeen. Mensen zijn voor mij de leidraad, niet het proces of de strategie. Mensen maken het verschil, hoe ze met elkaar omgaan. De beste coaches weten mensen te raken. Goede coaches weten voetballers te raken. En slechte coaches weten noch de mens noch de voetballer te raken. Zo geldt dat ook voor leidinggevenden. Eigenlijk voor iedereen.” Het is een werkwijze die vorig seizoen een in het oog springend resultaat opleverde. Toch wil Bijvelds daar niet te zwaar aan tillen. “Als je alleen naar de ranglijst kijkt, kan je gefrustreerd raken. Onze beste prestatie uit de geschiedenis is de zesde plaats in de Eerste Divisie, is dat nou het beste wat je ooit hebt laten zien? Het gaat erom dat je merkt dat er iets beweegt, waardoor de club mondjesmaat vooruit gaat en wint.”

Bijvelds bekleedt al zes jaar de dubbelfunctie van algemeen én technisch directeur bij TOP Oss. Dat begint inmiddels een beetje zijn tol te eisen. “De functie van technisch directeur is ook bij deze club een full-timefunctie, ondanks dat we hier bijvoorbeeld geen jeugdopleiding hebben. Dat kan je niet combineren. Nou ja, dat kan ik wel. Maar mijn vrouw begint dat dan veel te vinden. Ik werk gewoon heel veel, ook al voelt het niet als werk. Dan praat ik nog niet eens over de momenten dat ik buiten werktijd nog aan het werk ben, dat papa tijdens een gezinsuitje toch nog even een halfuurtje aan de telefoon hangt, aan het appen is of nog even iets moet onderzoeken. Enerzijds vind ik dat hartstikke leuk, maar algemene zaken als veiligheid, de KNVB en horeca vind ik niet zo leuk meer. Ik realiseer me heel goed dat er best een aantal dingen zijn die ik niet kan, voornamelijk als algemeen directeur. In de functie van technisch directeur of performance coach ben ik erg goed, dat durf ik onbescheiden te zeggen. Deze functie is op mijn lijf geschreven. Ik heb een keer de mogelijkheid gehad om een stap hogerop te zetten en toen heb ik het niet gedaan, omdat het om de functie van algemeen directeur ging. Ik wil ook technische zeggenschap, anders ga ik het niet doen.”

Maar hoe zit het dan met de ambities van Bijvelds om een stap hogerop te zetten? “Natuurlijk heb ik die. Ik eis van mijn mensen dat ze de ambitie hebben om hogerop willen. Dan zou het raar zijn als ik dat niet heb. Elke speler moet samen met deze club naar een hoger podium te willen, dat is het mooiste. Eredivisie met TOP Oss, wauw. Uniek. Anders vind ik dat je een hoger podium moet willen hebben, dus mijn ambitie is Eredivisie. Absoluut. Ik voel me nergens te groot voor, maar ook zeker nergens te klein voor. Als ik morgen moet beginnen bij een grote club, schrik ik daar niet van. Dit is mijn wereld, die begrijp ik. Het is net of ik het allemaal al eens heb meegemaakt.” Voorlopig zit Bijvelds nog bij TOP Oss en in de club ziet hij nog voldoende rek. “We zijn een kleine club, met de kleinste begroting. Dus bij ons zit de meeste rek van allemaal. Je kunt de club met relatief weinig geld op een hoger niveau brengen dan het nu al is. De afgelopen zes jaar hebben we feitelijk heel veel progressie geboekt. Groei zal alleen gepaard moeten gaan met investeringen. Die investeringen zijn overal hoger dan hier. Want we zijn al waar we zijn zonder deze investeringen.”

Het huidige seizoen wordt overigens nog niet als verloren beschouwd. “Dat vind ik zo’n onzin. Kijk naar Feyenoord. Ik zeg altijd: we hebben nog evenveel kans om de vierde periode te winnen als alle andere clubs. De laatste periode kan je het makkelijkst winnen, want dan zijn de meeste clubs al afgevallen. Als we de laatste periode winnen, hebben we een fantastisch seizoen. Dan zegt iedereen: ‘Geweldig gedaan’, ook al staan we vijftiende of zestiende. Er wordt nu af en toe gedaan alsof we hier nog nooit gestaan hebben. Dat is helaas wel waar, hier hebben we best vaak gestaan. We willen ook dat de lat hoger komt te liggen, dat is het positieve. Maar als je een financiële man naar de huidige situatie laat kijken, zegt hij: ‘Nou, Peter. Het gaat nog niet heel slecht. Er staan twee ploegen onder je en dat is nog best goed, want er zouden er nul onder je moeten staan’. Iedereen die zegt dat het beter moet, lult vanuit financieel oogpunt eigenlijk gewoon. We betalen immers voor de twintigste plaats. Dat betekent overigens niet dat we niet ontevreden zijn over de huidige positie.” Na ruim een uur praten, waarin hij zichzelf geregeld een ‘spraakwaterval’ noemt, schuifelt Bijvelds de ruimte weer uit. Even de telefoon checken en vervolgens door naar de volgende afspraak in zijn overvolle agenda. De ‘Wizard of Oss’ zoekt verder om de Keuken Kampioen Divisie weer enkele pareltjes te bezorgen.