‘Als Bosz die fout weet te elimineren, past hij perfect bij Bayer Leverkusen’

LEVERKUSEN - "Onder leiding van Bosz willen we zo snel mogelijk onze uitgesproken ambities waarmaken. Natuurlijk is het team ook verantwoordelijk, zij zullen vaker hun kwaliteiten moeten tonen. Dat is afgelopen halfjaar te weinig gebeurd." Fernando Carro, algemeen directeur van Bayer Leverkusen, is duidelijk na de aanstelling van Peter Bosz eind december. Niet alleen op het veld rommelt het echter bij de huidige nummer negen van de Bundesliga. Wat treft Bosz aan bij die Werkself? Wat ging er mis onder zijn voorganger? En aan welke verwachtingen moet Bosz voldoen?

Door Tim Siekman

Bosz treedt bij Leverkusen in de voetsporen van Rinus Michels. De Generaal won in 1988 de enige prijs in de historie van het Nederlands elftal door in de EK-finale in München met 2-0 te zegevieren over de Sovjet-Unie en ging direct daarna aan het werk bij Leverkusen. Michels kon niet imponeren bij de club die een seizoen eerder nog de UEFA Cup had gewonnen. Na 25 competitiewedstrijden moest de oud-bondscoach vanwege onder meer de tegenvallende resultaten het veld ruimen. Het was de tweede tegenvaller voor Michels in Duitsland, aangezien hij ook bij 1. FC Köln vroegtijdig vertrok, een bekerwinst ten spijt. De spelers klaagden over de harde trainingen en de slechte communicatie en na enkele duels in het seizoen 1983/84 scheidden de wegen van Michels en Köln.

Leverkusen geldt dus ook voor Bosz als een tweede kans in de Bundesliga. Waar Michels het enkele jaren volhield in Keulen, haalde Bosz de kerst niet bij zijn eerste jaar in dienst bij Borussia Dortmund. BVB begon na de zomer van 2017 uitstekend, gezien de koppositie in Duitsland na zeven speelrondes, met slechts twee tegendoelpunten als indrukwekkendste statistiek. Bosz werd geprezen om het aanvallende en attractieve voetbal van Dortmund, maar de trainer probeerde de euforie te dresseren door te opperen dat hij en zijn ploeg tijd nodig hadden om structureel met de top mee te kunnen.

Na de 2-3 nederlaag tegen RB Leipzig midden oktober ging het snel bergafwaarts. In de daaropvolgende dertien wedstrijden won Dortmund slechts één duel: een 0-5 zege op tweedeklasser FC Magdeburg in de DFB Pokal. Een illustratief dieptepunt van het seizoen was de Kohlenpott-derby met rivaal Schalke 04 in het Signal Iduna Park. Na 25 minuten leidde de thuisploeg met 4-0 en was er geen vuiltje aan de lucht. De aanhang van BVB scandeerde in de rust nog plagerig 'Schalke Null-Vier'. Schalke kwam na een uur spelen echter op 4-1, een doelpunt waardoor volgens Bosz 'de angst' in zijn ploeg sloop. De bezoekers scoorden nog twee keer en in blessuretijd completeerde Naldo de bizarre comeback door voor de 4-4 aan te tekenen. Drie wedstrijden later moest de Nederlander zijn biezen pakken.

Ontslag Heiko Herrlich
Bosz mag het ruim een jaar na zijn congé nu proberen bij Leverkusen, dat de benoeming van de Nederlander vrijwel gelijktijdig wereldkundig maakte met het ontslag van Heiko Herrlich. De oud-aanvaller, die tussen 1989 en 1993 de clubkleuren van die Werkself verdedigde, kreeg in de zomer van 2017 de taak mee een verbetering te bewerkstelligen ten opzichte van het seizoen 2016/17, toen Leverkusen op plek twaalf eindigde onder leiding van Roger Schmidt en later interim-trainer Tayfun Korkut. Het eerste seizoen onder Herrlich verliep goed. De Duitse club eindigde met 55 punten als vijfde in de Bundesliga. Hoewel de achterstand op kampioen Bayern München 29 punten bedroeg en kwalificatie voor de Champions League net niet werd afgedwongen, kreeg Herrlich de lof dat hij de ploeg weer in de subtop had teruggebracht.

Het huidige seizoen begon erbarmelijk voor Herrlich en zijn pupillen. De eerste drie competitiewedstrijden tegen respectievelijk Borussia Mönchengladbach (2-0), VfL Wolfsburg (1-3) en Bayern München (3-1) eindigden allemaal in verlies. Herrlich had zijn sporen echter verdiend en kreeg de tijd, zo communiceerde de clubleiding van Leverkusen. Na de dramatische start werd de weg omhoog ook ingezet onder Herrlich, waarbij de Duitser vier van de laatste vijf wedstrijden met die Werkself wist te winnen. De club is ook nog altijd actief in de Europa League en de DFB Pokal, waardoor het ontslag van Herrlich voor velen als een verrassing kwam. Duitse media verzekeren dat de positie van Herrlich al wekenlang onzeker was. Een deel van de spelersgroep zou al lang zijn uitgekeken op de Duitser. Op zondag 23 december, een dag na de 3-1 overwinning tegen Hertha BSC, was de dag des oordeels aangebroken.

“Ik krijg buikpijn van deze beslissing. Op sportief vlak kan ik de beslissing niet begrijpen”, is Stefan Effenberg, voormalig Duits international en oud-speler van onder meer Bayern, duidelijk bij Sport 1 over de beslissing om Herrlich te vervangen. Mario Basler doet er nog een schepje bovenop. “Ik had deze beslissing zes weken geleden wel begrepen toen ze een slechte fase hadden”, aldus de oud-middenvelder, die stelt dat Leverkusen er met een negende plaats in de Bundesliga nog prima opstaat. “Een dergelijke beslissing nu nemen, is voor mij onbegrijpelijk, want ze zijn slechts drie punten verwijderd van een Europa League-plek. We zullen aan het eind van het seizoen zien of het besluit gerechtvaardigd is. Bosz? Hij heeft niets bewezen bij Dortmund. Maar welke Nederlandse trainer heeft het wel laten zien in de Bundesliga? De Duitse competitie is van een ander kaliber dan de Nederlandse”, besluit Basler.

Onrustig in de top van Bayer Leverkusen
Matthias Sammer plaatst eveneens vraagtekens bij de trainerswissel en wijst met de beschuldigende vinger naar de top van Leverkusen, die de laatste tijd aan veel veranderingen onderhevig is. “Er is wederom een opvallend alibi voor de trainerswissel”, zegt de oud-middenvelder van die Mannschaft bij Eurosport. “Zolang er niets gebeurt in de top, gaan ze geen landstitel pakken. Ik zou willen dat ze de ploeg in het centrum van de aandacht zouden plaatsen. Ik heb ook nooit het gevoel gehad dat deze ploeg er klaar voor is. Dat moet je Bayer verwijten. Dit team kan tegenslagen niet verwerken”, aldus Sammer, die in zijn betoog de recente veranderingen bij die Werkself aanstipt.

Sinds april 2018 staat Fernando Carro als algemeen directeur aan het roer bij de club. De 54-jarige Spaanse opvolger van Michael Schade deinst er naar verluidt niet voor terug zijn macht binnen de club te vergroten, waarbij fricties achter de schermen niet zeldzaam zijn. Het aanstaande vertrek, in maart, van directeur marketing en communicatie Jochen Rotthaus, die besloot zijn aflopende contract niet te verlengen, is niet het enige teken van onrust. Ook de 36-jarige Jonas Boldt, die op 1 december aftrad als technisch directeur en werd vervangen door Simon Rolfes, heeft besloten aan het einde van het seizoen de club te verlaten. Boldt begon als 21-jarige bij de club en werkte zich van stagiair en scout in de loop der jaren op tot eindverantwoordelijke op bestuurlijk gebied.

Boldt werd binnen vrijwel alle gelederen van de club zeer gewaardeerd en werd geprezen om zijn vakkennis, zijn grote netwerk en ambitieuze aanpak. Naar verluidt zou de Duitser de laatste tijd intern verschillende confrontaties hebben gehad, waarbij hij steevast werd belemmerd om zijn ambities en ideeën in de praktijk te brengen. Carro zou een interne vijand zijn geweest van Boldt en een interview van de Spanjaard met Kicker bracht geen verandering in dit beeld. Carro prees opvolger Rolfes, waarbij de woorden volgens Duitse media kunnen worden vertaald als een sneer richting Boldt. “Rolfes brengt openheid van zaken, transparantie en loyaliteit. Deze aanstelling maakt het makkelijker om als team te fungeren, om onze werknemers meer te betrekken en om een 'wij-gevoel' te creëren. En ik ben er honderd procent van overtuigd dat dat succes alleen mogelijk is als er sprake is van een team.”

Waarom Peter Bosz?
Sportief directeur Rudi Völler zag Boldt als zijn protegé die hij volledig vertrouwde. De clubicoon erkende dat het tijdstip van de verandering van de macht ongebruikelijk is. “Ik had het me anders voorgesteld”, aldus Völler. “Op het eind werd het (de situatie omtrent Boldt, red.) lastig. Maar er is geen sprake van een rampzalige situatie en een onherstelbare breuk. Jonas is er nog, wij blijven goed bevriend.” Naast Rolfes, voormalig captain van die Werkself, heeft Völler ook in Bosz een nieuwe collega. “Herrlich heeft het team van belangrijke impulsen voorzien en ons naar Europees voetbal geleid. Tot het einde hebben we het vertrouwen gehad dat hij de boel nog kon omkeren, maar we kunnen de stagnatie in de ontwikkeling niet negeren”, zo stelde Völler eind december.

“Ondanks dat we de laatste tijd de aansluiting met de plekken voor Europees voetbal hebben weten te vinden, achten we het noodzakelijk iets te veranderen”, aldus Völler, die de prestaties van Bosz bij Ajax aanhaalt als reden om de Nederlander een tweede kans in de Bundesliga te bieden. Het bereiken van de Europa League-finale in 2017 is niet onopgemerkt gebleven, gaf ook Rolfes aan. “Bosz staat voor offensief, bevlogen voetbal in een hoog tempo. Hij heeft altijd laten zien met veel passie met jonge spelers te kunnen werken en heeft bewezen op internationaal niveau te kunnen presteren”, zei Rolfes. “Daarom past Bosz goed bij ons, want wij hebben een lange geschiedenis van het opleiden van talenten. Bosz heeft zeker bij Ajax aangetoond dat hij jonge spelers beter kan maken en een goede ploeg kan smeden."

In de Duitse media krijgt Bosz, afgezien van enkele kritische noten zoals die van Basler, het voordeel van de twijfel. Er wordt getwijfeld of het Vabanquespiel dat Bosz etaleerde bij Ajax en Dortmund kans van slagen heeft bij Leverkusen, maar Huub Stevens heeft er alle vertrouwen in. “Ik denk dat Leverkusen met Bosz een uitstekende keuze heeft gemaakt”, gaf de oud-trainer van zes verschillende Duitse clubs, waaronder Schalke 04 en Hamburger SV, aan in gesprek met BILD. “De manier waarop Peter speelt, past bij Leverkusen. Hij wil altijd het initiatief nemen. Hij staat voor aanvallend voetbal, altijd vanuit een goede organisatie. Of het nu de keeper is of de spits: elke speler moet meedenken van Bosz.”

De potentie van Peter Bosz met Bayer Leverkusen
Aan Bosz de taak om vanaf 4 januari de broodnodige ontwikkeling in het spel én de individuele spelers van Leverkusen aan te brengen, gecombineerd met offensief, attractief voetbal. Bosz moet de Ajax-stil implementeren, waarbij een enorme fitheid, veel durf en ook een mentale offer geëist wordt van jong en oud. Bosz heeft voldoende kwaliteit tot zijn beschikking, zo luidt het oordeel van de clubleiding, om wederom Europees voetbal te halen, met als ultieme doel Champions League. Mede door de inspanningen van Boldt werd er een selectie samengesteld die zou moeten wedijveren met de subtop van Duitsland en in de toekomst mogelijk met de top van de Bundesliga.

Verdediger Jonathan Tah (22) en aanvaller Julian Brandt (22) werden in 2018 verleid hun contract bij Leverkusen te verlengen, terwijl ook toptalenten Kai Havertz (19), Leon Bailey (21) en zomeraankoop Paulinho (18) reeds tot medio 2022 en 2023 zijn vastgelegd. Het laatstgenoemde trio wordt een grote toekomst voorspeld, waarbij Havertz alom wordt beschouwd als 'wonderkind'. Met gerichte aankopen als doelman Lukas Hradecky en vleugelverdediger Mitchell Weiser hoopte men mee te strijden om de hoogste plekken. Naar verluidt hoeft Bosz niet te rekenen op veel winterse versterkingen, waardoor hij met de huidige spelersgroep een flinke stijging op de ranglijst teweeg moet brengen.

Lothar Matthäus ziet het nog wel goed komen met Leverkusen, zeker onder leiding van Bosz. De recordinternational van Duitsland vond de trainerswissel te billijken. “De speelstijl, attractiviteit en ontwikkeling van talenten waren niet zoals gewenst. Ook al haalden ze op het laatst nog punten, waardoor het ontslag van Herrlich als een verrassing kwam: de clubleiding heeft gewoon bepaalde doelen voor ogen. Het viel tegen en zijn ontslag is daarom begrijpelijk”, aldus Matthäus bij Sky Deutschland. “De filosofie van Bosz kan optimaal worden toegepast op deze selectie. Als hij zijn fout die zijn ondergang betekende bij Dortmund, namelijk geen balans vinden, weet te elimineren, past hij perfect bij Leverkusen. Dit kan echt een succesverhaal worden. Met spelers als Brandt, Havertz en Tah zijn de mogelijkheden aanwezig.”